Herdenken en vieren
Stad der Bevrijding
Wageningen speelt in de naoorlogse samenleving een belangrijke rol als ‘lieu de mémoire’ voor de afsluiting van de Tweede Wereldoorlog in Nederland. Het beantwoordt ‘duidelijk aan een breed gevoelde behoefte’ en heeft de gemeente Wageningen ertoe gebracht om de benaming ‘Stad der Bevrijding’ te hanteren. In diverse bronnen, waaronder de website van het Nationaal Comité 4 en 5 mei, wordt gesteld dat ‘Ondanks dat het geen officiële, rechtsgeldige capitulatie is geweest, [..] de ondertekening toch van groot belang [is] voor Nederland. Op deze dag heeft de Duitse opperbevelhebber van het Duitse leger in Nederland nadrukkelijk gezegd dat ze capituleren en dat de oorlog is afgelopen. Een belangrijk moment voor Nederland.’
Rijksmonument Hotel De Wereld
Hotel De Wereld is een Rijksmonument en sinds 2004 weer in gebruik als hotel-restaurant. De zaal waarin de onderhandelingen in mei 1945 plaatsvonden zijn voor de huidige en toekomstige generaties zoveel mogelijk in de oorspronkelijke staat gehouden. Dankzij financiële steun van het vfonds (het Nationaal Fonds voor Vrede, Vrijheid en Veteranenzorg) is het hotel sinds 16 december 2013 eigendom van de stichting ‘Nationaal Erfgoed Hotel De Wereld’. De ‘Capitulatiezaal’ wordt in nauw overleg met de exploitant mede gebruikt voor activiteiten, georganiseerd door het Nationaal Comité Herdenking Herdenking Capitulaties 1945 (kortweg: Wageningen45) en Wageningen UR.
Militair defilé
Tien jaar na de capitulatie – in 1955 – werd in Wageningen de bevrijding groots gevierd met een defilé van veel binnen- en buitenlandse WO II-veteranen, afgenomen door H.M. Koningin Juliana en Z.K.H. Prins Bernhard. De herdenking van de Duitse capitulatie is sindsdien vijfjaarlijks groots gevierd. Prins Bernhard werd in 1975 benoemd tot ereburger van de gemeente Wageningen en was vanaf dat moment elk jaar op 5 mei aanwezig in Wageningen om voor Hotel De Wereld het veteranendefilé af te nemen. De herdenkingen richtten zich toen nog uitsluitend op de capitulatie van de Duitse strijdkrachten in Nederland. In 1980 werd het ‘Comité Nationale Herdenking Capitulatie 1945 Wageningen’ (kortweg: Wageningen45) opgericht. Vanaf 1982 werd op 5 mei in Wageningen ook de capitulatie van Japan herdacht, hetgeen aanleiding was de naam van het organiserende comité te wijzigen in ‘Comité Nationale Herdenking Capitulaties 1945 Wageningen’. In 1987 was de herdenking in aanwezigheid van H.M. Koningin Beatrix, Z.K.H. Prins Claus en Z.K.H. Prins Bernhard. Bij die gelegenheid nam de koningin een militair defilé af waaraan ook, in beperkte mate, WOII-veteranen deelnamen. In 1988 werd voor de eerste keer een defilé gehouden waarbij Prins Bernhard optrad als parade-inspecteur. In 1990 namen, naast de Nederlandse WO II-veteranen, ook Canadese oud-strijders en eenheden van de Canadese en Nederlandse strijdkrachten aan het defilé deel.